नयाँ युगको कृषक:
[काठमाडौँ], [२०८२-०२-०१] — नेपालमा कृषिका बारेमा सोच्दा प्रायः हामी परम्परागत शैलीमा काम गर्ने किसानहरूको छवि कल्पना गर्छौं। तर, अहिले एक युवा किसानको कथा हामीलाई नयाँ आशा र परिवर्तनको संकेत दिन्छ।
यो कथा हो, ३० वर्षीय कृष्ण थापा को, जसले एक दशकअघि आफ्नो घरको खेतमा परम्परागत तरिकाले धान, मकै र तरकारी उब्जाउँदै आएका थिए। २०२० मा, उनले कृषि क्षेत्रको परम्परागत ढाँचामा परिवर्तन ल्याउने योजना बनाएका थिए। "मैले यो सोचें कि कसरि प्रविधि र नयाँ कृषि युक्तिहरू प्रयोग गरेर म मेरो उत्पादनलाई सुधार्न सक्छु," कृष्ण भन्छन्।
कृष्णले कृषि प्रविधिमा आधारित स्मार्ट उपकरणहरू, जस्तै सोलार पम्प, ड्रिप इरिगेशन सिस्टम र सेंसर्स, प्रयोग गरेर आफ्नो खेतको पानी व्यवस्थापन सुधार गरे। उनले डिजिटल कृषि प्लेटफर्महरूको प्रयोग गर्दै बजार मूल्य र मौसमका बारेमा जानकारी प्राप्त गर्न थाले।
दोस्रो वर्षको अन्त्यमा, कृष्णले आफ्नो उत्पादन दोब्बर देखे। "पहिला हामीले ५५० क्विन्टल धान उत्पादन गर्थ्यौं, तर अब हामी १००० क्विन्टलको वरिपरि उत्पादन गरिरहेका छौं," उनले भने। कृषिमा डिजिटल इनोवेशनको प्रभाव यो हो कि अब उनी र उनका साथी किसानहरूले उत्पादन मात्र बढाएका छैनन्, बरु बजारमा सिधा बिक्री गरेर मुनाफा पनि बढाएका छन्।
आज कृष्ण थापा कृषि क्षेत्रमा मात्र एक सशक्त प्रवर्तकका रूपमा होइन, उनी "स्मार्ट फार्मिङ" को एक आदर्श उदाहरण बनेका छन्। उनको कम्पनी "TechAgro" अहिले ५० भन्दा बढी किसानसँग साझेदारी गर्दै कृषि प्रविधि र प्रशिक्षण प्रदान गर्दैछ।
कृष्णका लागि यस यात्रामा सस्तो या सजिलो केहि थिएन। "कति पटक समस्या आए, पैसा कम पर्यो, तर मलाई विश्वास थियो कि हामीले के गर्दैछौं त्यसले मात्र परिवर्तन ल्याउँछ," उनी थप्छन्।
वर्तमानमा, कृष्ण थापाले कृषि क्षेत्रमा नयाँ युगको शुरुआत गरेका छन् र उनले प्रमाणित गरेका छन् कि नेपालका युवा किसानहरू पनि प्रविधिको सहाराले आफ्नो भविष्य उज्जवल बनाउन सक्छन्।
उनको कथा एक प्रेरणा हो कि परिश्रम र सोचमा परिवर्तन ल्याउँदा केवल किसानको जीवन नै होइन, समग्र कृषि क्षेत्रको ढाँचासमेत फेरिन सक्छ !!